Barok

Uit Zweden komt het bericht dat koning Karel XII bij Frederikssten in het zuiden van Noorwegen (een deel van Denemarken) dodelijk is getroffen door een kogel. Het ongeluk gebeurde 30 november. Zijne Majesteit was één van de markantste personen van onze tijd. Hij was geboren in 1682 en volgde in 1697 zijn vader Karel XI op. In 1700 raakte Zweden in oorlog met Denemarken, Saksen-Polen en Rusland. De strijd leek voor Zweden uiterst gevaarlijk, maar de jonge koning was een groot veldheer en onoverwinnelijk.

Denemarken, Polen en Saksen werden volledig onder de voet gelopen. Hierna trok Karel XII naar Rusland, maar hier werd hij bij Poltava verpletterend verslagen door de Russische grootvorst Peter. Karel XII vluchtte naar Turkije en verbleef enkele jaren in ballingschap. In 1714 keerde hij terug in Stralsund, dat echter spoedig door de Denen en Pruisen werd veroverd. Met de dood van Karel XII lijkt het tijdperk van "de grote koningen" definitief voorbij.

(Een broer van Johann Sebastian Bach had in 1709 dienst genomen onder Karel XII. Bach componeerde voor zijn broer toen een Capriccio.)

Op 28 januari is na een kort ziekbed in Sint-Petersburg de keizer van Rusland, Peter de Grote, overleden. Peter de Grote was geboren in 1672 en werd in 1689 samen met zijn halfbroer Ivan grootvorst van het Russische rijk. In de eerste jaren trad hij weinig op de voorgrond. Zijn moeder was regentes, maar zij overleed in 1694. Van 1697 tot 1698 nam hij incognito deel aan een gezantschap dat in Europa bondgenoten trachtte te werven voor de strijd tegen de Turken. Hij bezocht ook ons land en had een bijzondere liefde voor Zaandam.

Hij interesseerde zich voor de scheepsbouw en tal van andere takken van nijverheid en kende goed Nederlands. In eigen land voerde hij veel hervormingen door en stichtte een nieuwe hoofdstad. Zijn ster steeg na zijn overwinning op Zweden in 1709. Van 1716 tot 1717 bezocht hij wederom ons land en daarna ook Frankrijk. Na de vrede van 1721 met Zweden werd hem gevraagd de titel van "Vader des vaderlands, keizer Peter de Grote" aan te nemen. Hij is één van de grootste personen uit deze tijd.

In Osnabrück is koning George van Engeland en Hannover op 27 juni overleden. Hij onderscheidde zich in zijn jeugd in de strijd tegen de Turken en volgde in 1698 zijn vader op als koning van Hannover. Hij was berucht door zijn vele liefdesaffaires. Toen zijn echtgenote evenwel een verhouding begon met de Zweedse graaf von Koenigsmarck trad hij streng tegen haar op. In 1714 aanvaardde hij het aanbod koning van Engeland te worden, maar hij voelde zich daar slecht thuis en sprak beter Duits en Nederlands dan Engels.

Hij ontsloeg de regering van de Tories (conservatieven) en steunde op de Whigs (liberalen). In 1715 werd een opstand van de jacobieten, de aanhangers van de katholieke troonpretendent Jacobus) neergeslagen. Koning George was in Engeland niet populair. Als grap werd verteld dat de meeste Engelsen in nuchtere toestand wel aanhangers van George waren, maar in dronkenschap de voorkeur gaven aan de troonpretendent Jacobus, die vooral in Schotland populair was.

(George I was de opdrachtgever van Georg Händel)